Sinds het aantal medicijnen dat niet kan worden geleverd schrijnende vormen aanneemt, begint het debat rondom deze problematiek steeds meer te lijken op een ordinair potje moddergooien. Betrokken partijen wijzen elkaar aan als de schuldvraag aan de orde komt. De suggestie wordt gewekt dat het medicijntekort met een paar aanpassingen eenvoudig is opgelost. De vraag is of dat klopt. En is het niet ook een maatschappelijk probleem, dat we als samenleving moeten durven aan te pakken? Aris Prins, openbaar apotheker en KNMP-bestuurder vindt van wel.
“Ik ondervind in mijn praktijk dagelijks de frustratie dat we patiënten niet die medicatie kunnen meegeven, die is voorgeschreven. De ene keer hebben we een tekort aan anticonceptiepillen. Dan weer staan we met lege handen als om de bloeddrukverlager Valsartan wordt gevraagd. Het volgende moment hebben we een anti-epilepsiemedicijnen niet op voorraad, of moeten we van een bepaald middel een voorraad in omloop brengen die over de datum is. Dan weer moeten we parkinsonpatiënten uitleggen dat we ze niet kunnen helpen aan Levodopa, een medicijn dat de hersenen helpt bij de aansturing van spieren. Ik heb het gelukkig zelf nog niet meegemaakt, maar van collega’s hoor ik verhalen dat patiënten scheldend aan de balie staan. Omdat ze menen dat het de fout van de apotheker is dat het medicijn niet voorradig is. Ik begrijp die reactie, in de media wordt ook wel eens de vinger naar ons gewezen. Als apothekers maar voldoende voorraad aanleggen, zo is de suggestie, dan is er geen medicatietekort. Of beschikbaarheidsprobleem, want daar hebben we eigenlijk veel vaker mee te dealen.”
“Was het maar zo eenvoudig. Dan zou ik meteen een vrachtwagen huren en een voorraad aanleggen. Maar ik voorzie dat er dan weer nieuwe hoofdpijndossiers ontstaan. Ik noem maar wat: wie betaalt de medicijnen die over de datum zijn? Wat doen we met de bestaande voorraad medicijnen, als de zorgverzekeraar weer eens overstapt op een goedkoper merk? Wie betaalt de partij medicatie als, zoals bij Valsartan, achteraf blijkt dat het kankerverwekkend is?”
Transparant
“Als in de media aandacht is voor het medicatietekort, dan lijkt het eenvoudig op te lossen problematiek: Als apothekers maar hun voorraad aanleggen. En zorgverzekeraars, groothandels en ziekenhuizen hun bestelling bij internationale farmaceuten tijdig plaatsen. En Nederland het preferentiebeleid loslaat. En zorgverzekeraars bij het inkopen van merken niet alleen het financiële aspect laten meewegen. En de medicijn- en grondstoffabrieken weer worden teruggehaald naar de westerse landen.”
“Was het maar zo eenvoudig. Geneesmiddelentekorten zijn helaas niet opgelost met het nemen van een paar maatregelen Daarvoor is de werkelijkheid van de geneesmiddelenindustrie te weerbarstig en complex. Denk alleen maar aan de financiële belangen, de machtsbelangen en de politieke steekspellen. Vrijwillig zullen betrokken partijen niet snel bereid zijn tot het komen met oplossingen die louter en alleen het belang van de patiënt dienen.”
In de ogen aankijken
“En zelfs de belangen van de patiënt conflicteren. Aan de ene kant wil hij zo min mogelijk betalen aan zijn zorgverzekering. Aan de andere kant wil hij gewoon dat de apotheker hem de voorgeschreven medicijnen meegeeft. Moeten we elkaar daarom niet eens een keer diep in de ogen aankijken? Ons afvragen wat we als maatschappij over moeten hebben om dit probleem op te lossen? Wat kunnen we doen om te garanderen dat alle patiënten gedurende de hele behandeling hetzelfde medicijn krijgen? Ik weet, ook daarmee is het medicijntekort niet opgelost, want het is tenslotte een complexe en weerbarstige werkelijkheid, maar ik geloof niet we onze ogen moeten sluiten voor het feit dat we als samenleving ook een rol spelen in het medicijntekort.”
