Deze leus was van de Belastingdienst. En je belastingaangifte moet je ieder jaar weer doen. Je moet er even voor gaan zitten maar dan is het zo gepiept. Dat geldt ook voor de jaarlijkse farmacovigilantie training, je weet wel: iets met bijwerkingen en binnen 24 uur melden. Met een beetje ‘geluk’ mag je aansluitend nog een quiz doen of je het begrepen hebt… Maar heel ingewikkeld is het allemaal niet.
Er is een reden waarom die training gegeven wordt. In feite zijn het er wel meer. Uiteraard is er de wettelijke verplichting dat elke farmaceut het veiligheidsprofiel van zijn geneesmiddelen zorgvuldig moet volgen. Daarnaast worden niet alle bijwerkingen in klinische studies waargenomen. Geneesmiddelstudies worden gedaan in een vooraf gedefinieerde en relatief kleine patiëntenpopulatie. Bovendien is er heel veel informatie die simpelweg niet bekend is na het afronden van geneesmiddelonderzoek: denk bijvoorbeeld aan het gebruik van een geneesmiddel door zwangeren, gebruik door ouderen en gebruik in combinatie met andere geneesmiddelen. Daarom is het belangrijk dat ook die informatie verzameld wordt, mocht die bekend worden. En dan zijn er nog zeer zeldzame bijwerkingen, die voorkomen in minder dan 1 op 10.000 patiënten. Ze zijn weliswaar zeldzaam, maar daarom niet minder belangrijk om te registreren.
Lang geleden, toen ik nog werkzaam was bij een farmaceut, stond ik als kersverse Drug Safety Officer voor een groep artsenbezoekers. Die had je toen nog. Met dit verhaal. Want dit is niet nieuw. Het mooie was dat een aantal collega’s dit echt oppakte en het gesprek aanging met de arts als hij of zij een bijwerking meldde. Het werd gewaardeerd en met de aanvullende informatie en duiding van de bijwerking door de medische afdeling was een vervolgbezoek ook zo gepland: informatie en communicatie van het eerlijke verhaal als middel om in contact te komen en te blijven.
En daar komen we bij de kern van mijn vak: bij geneesmiddelen draait het altijd om de balans tussen werking en bijwerking. Welke bijwerkingen zijn nog acceptabel, gezien de ziekte die we proberen te verzachten of genezen? Die balans is per ziektebeeld verschillend. De kunst is die afweging zorgvuldig te maken op basis van zo volledig mogelijke informatie. En om daarover goed te informeren en te communiceren: naar de artsen en naar de patiënten. Want geen geneesmiddel is 100% veilig, was het maar waar.
Dus leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker: namelijk door alle informatie over veiligheid van geneesmiddelen direct door te geven aan de bijwerkingenafdeling. Hoe makkelijk is dat?
Andrea van Poppel-Rosier is
senior manager pharmacovigilance
bij DADA Consultancy
