Ik loop al een tijdje met de gedachten rond om een artikel te schrijven over hoe we het meest effectief kunnen omgaan met de jonge twintigers die de arbeidsmarkt op komen… de zogenaamde Generation IKIA.
Aanleiding is mijn verbazing over de manier waarop zij communiceren binnen en over een werkomgeving. Natuurlijk generaliseer ik en uiteraard zijn er mooie uitzonderingen (zo hebben wij het geluk dat er twee mooie talenten bij op ons kantoor werken). Maar ik schrik ervan met welk gemak generatie IKIA, I Know It All, harde en soms ongefundeerde feedback geeft richting hun leidinggevende of een organisatie. Al aan de voorkant bij sollicitatiegesprekken geven zij helder aan niet meer te willen werken dan drie of vier dagen per week. Je hebt tenslotte ook tijd en energie nodig voor je privéleven. Zij vinden het belangrijk vooraf al aan te geven dat werk ‘slechts’ een manier is om wat te verdienen zodat je vooral kunt doen waar je zin in hebt.
Bovendien moet werk wel leuk zijn. Dus vooral die dingen doen waarin men excelleert, waar zij de beste in kunnen zijn. Ontwikkelen of leren? Neuh, dat hoeft niet zo nodig. Zij weten bijna alles al, hebben tenslotte gestudeerd. Nee, zij snappen goed dat de organisatie waar zij voor komen te werken van hén wil leren. Repeterend werk vinden ze niet leuk; zij willen best processen nog een keer doorlopen, maar twee of drie keer is meer dan voldoende. Dan willen ze weer andere leuke dingen doen. Laats hoorde ik van iemand die al vier maanden in een functie zat, dat zij maar eens ging praten over een salarisaanpassing. Want dat werd wel tijd na vier maanden!
“Het is ongezond om tot je pensioen bij een werkgever te blijven”
De grondhouding voor werk is heel anders dan in ‘onze’ tijd. Natuurlijk weten we inmiddels dat het ongewoon en ongezond is om tot je pensioen bij dezelfde werkgever te blijven. Ook weten we dat het niet meer van deze tijd is om 50+ uren te maken per week en je hebt inderdaad nog energie nodig voor je vrije tijd. Maar werk kan ook leuk zijn. Verruimend en verrassend. Je kunt leren van ervaren collega’s om je heen. Tijd besteden aan koffiemomentjes zónder beeldscherm en complimenten geven en ontvangen voor de klussen die je gedaan hebt. Het kan je zelfs energie geven! Als ik mijn sporthorloge mag geloven, dan laadt mijn ‘battery’ op als ik anderhalf uur geïnterviewd heb.
Ik ben benieuwd waar die ‘andere’ grondhouding vandaan komt. En nog veel meer benieuwd hoe wij, zeg maar vorige generaties, effectief, leuk en constructief met de generatie IKIA om kunnen gaan.
Misschien is loyaliteit niet cool genoeg?
Komt die nieuwe grondhouding ten opzichte van werk voort uit de opvoeding? Of hoort het bij de evolutie van werk binnen onze maatschappij, waarbij het accent misschien wel te veel verschoven is naar het plooien naar de werknemers (een gevolg van schaarste)? Hebben de ouders van deze generatie misschien te hard gewerkt? Te vaak last gehad van burn-out achtige verschijnselen? Of moet deze generatie zoveel moois van zichzelf laten zien op social media, de nieuwe digitale levenswereld, dat presteren bij een werkgever old school is? Misschien is loyaliteit niet cool genoeg? Klinkt het stoer in je timeline als je kunt dicteren dat je het ‘mooi niet pikte en gewoon de harde waarheid hebt gezegd!’ Misschien is er gewoonweg te veel keuze voor ambitieuze talenten? Misschien hebben de sociale filters er, bewust en onbewust, voor gezorgd dat de persoonlijkheid een stuk arroganter en misschien zelfs narcistischer geworden is. Uit alle vragen die het bij mij oproept merk ik dat ik het spoor bijster ben. Ook twee jaar afgesloten zijn geweest van sociale fysieke contacten door Covid zal de situatie niet verbeterd hebben.
Wat ik wél gemerkt heb is dat ik dankbaar gebruik kan maken van mijn natuurlijke (misschien extreme) nieuwsgierigheid. Oh ja, en ook van mijn opleiding tot loopbaancoach: meer vragen, denkdruk bij de ander en vooral niet oordelen. Heel makkelijk gezegd, maar lastig om te doen als je al meer dan 35 jaar voor werkgevers hebt gewerkt. Dat is direct mijn belangrijkste advies: ga een open gesprek aan.
Daarbij is het helemaal niet gek om ook, in alle rust zonder schermen, te vertellen hoe wij ooit gestart zijn. Uitleggen hoe in onze tijd aan werd gekeken tegen werk, leidinggevende, collega’s, klanten. Misschien helpt het de generatie IKIA om ons beter te snappen.
Voorwaarde is wel dat wij daarna open staan voor de denkbeelden en denkwereld van deze generatie. Als een nieuwgierige kleuter blijven doorvragen. Dat helpt ons om hen beter te snappen.
Geprikkeld door de dopamine van het wereldwijde warme bad
Op een aantal vlakken heeft deze generatie het zwaarder. Zij moeten zich staande houden in een IKIA-maatschappij, moeten altijd en overal de beste versie van zichzelf laten zien. Hebben veel te veel keuze uit verschillende banen. Moeten op het middelbaar en hoger onderwijs al de competitie aan met collega studenten. Al vanaf hun 12e levensjaar starten met het bouwen van een prachtig CV. Gestuurd en gestuwd door ambitieuze ouders; geprikkeld door likes en honderdduizenden shotjes dopamine van het internet, het www: wereld-wijde-warme bad (of wat-werkt-wel). Zij hebben nauwelijks zicht op een stabiele toekomst omdat alles om hen heen sneller ontwikkelt dan het menselijk brein kan bijbenen. Ga er maar aan staan.
Hé mooie en bijna perfecte twintiger, zullen we eens praten? Je weet wel, gewoon zónder mobiel, zónder icoontjes en emoji’s? Zonder hiërarchie, zonder rangen, zonder verplichtingen, maar wel beleefd. Wordt best een leuk gesprek, let maar op.
Ps. IKIA lijkt veel op IKEA en dat komt goed uit: IKEA laat ook zoveel mogelijk klanten zelf doen…;-)
Hans Slobbe is Associate Director
Recruitment & Accountmanagement
bij Talentmark
