Redacteur Luyten van den Berg interviewde Suzan Caron, Country Director Nederland bij Alexion, AstraZeneca Rare Disease. Het leidde tot een openhartig gesprek over haar reis naar de top van de farmaceutische sector in Nederland, haar kijk op vrouwelijk leiderschap en de uitdagingen en kansen die ze ziet voor de toekomst van de gezondheidszorg.
Van droom naar realiteit: Een carrière in farma Suzan Caron’s passie voor het menselijk lichaam begon al op jonge leeftijd, maar het pad naar een carrière in de farmaceutische sector verliep niet zonder omwegen. “Toen ik zes was, wilde ik dierenarts worden,” vertelt ze lachend. “Maar toen ik mijn studie moest kiezen, dacht ik aan geneeskunde. Maar twaalf jaar studeren? Dat vond ik echt te lang.” Uiteindelijk koos ze voor biomedische wetenschappen. “Het was een geweldige keuze, maar ik besefte al snel dat puur onderzoek in een laboratorium niet bij mij paste. Gelukkig ontdekte ik de combinatie van wetenschap en bedrijfsleven, waar ik het gevoel had meer impact te kunnen maken voor patiënten.”
Na een master in Science & Business aan de Universiteit van Utrecht en Nyenrode, deed ze haar afstudeeropdracht bij Roche Pharmaceuticals, en dat bleek het begin van een lange carrière in verschillende geneesmiddelenbedrijven. “Het mooie aan deze sector is dat je wetenschap samenbrengt met een complex bedrijfsmodel,” zegt ze. “Je kunt echt een verschil maken in het leven van mensen.” Nu, bijna twintig jaar later, bekleedt ze een leidende positie bij Alexion.
Een bron van inspiratie is Jennifer Doudna. Doudna heeft een techniek ontwikkeld waarbij je in het DNA kan knippen. “Hoe om te gaan met de voordelen van deze techniek, maar ook de ethische dilemma’s en hoe dit te implementeren met als doel de gezondheidszorg beter te maken… dat vind ik fascinerend. Zij laat leiderschap zien door niet alleen te focussen op de wetenschap maar ook verantwoordelijkheid te nemen over wat dit kan betekenen. Die bredere blik en maatschappelijke betrokkenheid vind ik inspirerend.”
Diversiteit en inclusie: Een nodig evenwicht Suzan is een groot voorstander van diversiteit en inclusie in het bedrijfsleven, met name op het gebied van vrouwelijk leiderschap. “Ik denk dat vrouwen soms wat meer lef mogen tonen,” stelt ze. “Waar mannen vaker denken ‘ik ga het gewoon proberen’, steken vrouwen pas hun hand op als ze aan alle gestelde eisen voldoen. We moeten stoppen met perfectie na te streven en gewoon durven.”
“Om een leider te worden, moet je ook leider mógen worden. Er moet iemand zijn die zegt: ik zie dat jou wel doen. Je moet kansen krijgen en creëren en ze benutten.”
Op de stelling: een vrouwenquotum voor leiderschapsposities of de best gekwalificeerde persoon voor de job, geeft ze aan dat ze gelooft dat een vrouwenquotum voorlopig nog steeds noodzakelijk is en je als bedrijf een doel moet stellen en daarop moet rapporteren. “Uiteindelijk gaat het om de best gekwalificeerde persoon voor de plek,” zegt Suzan. “Maar ik denk wel dat om daar te komen we een quotum nodig hebben om gelijke kansen voor mannen en vrouwen te garanderen. We zijn er nog niet, en dat komt omdat er nog steeds systemische ongelijkheden en vooroordelen zijn.”
“Om een leider te worden, moet je ook leider mógen worden. Er moet iemand zijn die zegt: ik zie dat jou wel doen. Je moet kansen krijgen en creëren en ze benutten.”
Wat maakt vrouwelijk leiderschap uniek? Suzan is van mening dat vrouwen een unieke bijdrage leveren, ook als leiders. We weten uit talloze studies dat diversiteit leidt tot meer innovatie. “Vrouwen en mannen bekijken situaties anders, en je hebt beide gezichtsvelden nodig ,” legt ze uit. “Vrouwen zijn over het algemeen meer bezig met teams creëren en zoeken naar win-win-win situaties. Niet dat alle mannen alleen maar met zichzelf bezig zijn, maar er is een subtiel verschil in aanpak, creativiteit en empathie.”
Ze ziet ook dat vrouwelijk leiderschap kan bijdragen aan creativiteit en diversiteit binnen teams. “Als je het echt goed wil doen, moet je alle vooroordelen en aannames loslaten,” zegt ze. “Diversiteit brengt altijd nieuwe ideeën en perspectieven. Dat heeft ons als bedrijf al zo vaak verder geholpen.” Met name als leider op het gebied van zeldzame ziekten, die inherent uniek zijn en vaak niet goed worden begrepen, is het van cruciaal belang om diverse perspectieven in te brengen om oplossingen te vinden en de patiëntenzorg en resultaten voor mensen die met zeldzame ziekten leven te verbeteren.
“Het is heel belangrijk dat je ook andere vrouwen om je heen hebt, waar je mee kunt sparren, ideeën uit kunt wisselen en die je steunen.”
In haar optiek zorgt een leider dat mensen succesvol kunnen zijn. “Iedereen wil toegevoegde waarde kunnen leveren, wil voldoening halen uit het werk en daarom moet je als leider luisteren, zorgen dat mensen zich betrokken, gehoord voelen en dus de voorwaarden scheppen waarin iedereen een bijdrage kan leveren en impact te kan maken. Achter je team staan en je keuzes, met name in in moeilijke tijden, wanneer de druk hoog oploopt.”
“Ik heb in een boekje opgeschreven wat voor mij belangrijk is. Dit helpt mij focus te houden. In lastige situaties neem ik heel bewust de tijd om dit boekje erbij te pakken en terug te gaan naar mijn waarden, naar wie ik ben en hoe ik mijn team wil leiden!”, aldus Suzan. Vaak wordt er naar resultaat gekeken, maar ik vind het heel belangrijk dat er daarnaast ook naar eenieders bijdrage aan bijvoorbeeld een positieve teamdynamiek wordt gekeken.
Uitdagingen in de gezondheidszorg: Innovatie versus kosten Suzan Caron ziet veel kansen voor verbetering in de gezondheidszorg, maar ook grote uitdagingen. “Er is een enorme focus op de kosten van medicijnen, wat afleidt van hun waarde”,” stelt ze. Ze benadrukt dat het belangrijk is om breder te kijken dan alleen de kosten.”Een belangrijker deel van de conversatie moet gaan over opbrengsten. Wat verdienen we als mensen met een zeldzame ziekte productief zijn en volwaardig onderdeel van de samenleving? Wat gaat er verloren als mensen inadequaat behandeld worden? We moeten de hele keten van zorg bekijken, inclusief preventie en vroege opsporing van ziekten. Alleen zo kunnen we vooruitgang voor patiënten boeken én de zorg toekomstbestendig maken.”
Ze pleit voor een andere benadering van het beoordelen van geneesmiddelen, met name voor weesgeneesmiddelen. “In Nederland is de gemiddelde tijd om vergoeding voor een weesgeneesmiddel te krijgen 1000 dagen na EMA. Dat is veel te lang voor de relatief kleine groep patiënten die dringend medicijnen nodig hebben voor hun zeldzame aandoening. We moeten echt naar een ander systeem toe waarin we waardegedreven afspraken maken met de overheid,” zegt Caron vastberaden. “Daarvoor moeten we bij elkaar komen en niet in onze eigen silo’s over de problemen en oplossingen praten. Samen oplossingen bespreken, starten met pilots, wat zijn de criteria, welke data zijn nodig, om te kunnen evalueren hoe het uitpakt en daarvan te kunnen leren.”
Op de vraag met wie Suzan een kop koffie zou willen gaan drinken zegt ze: “Xander Koolman. Hij is gezondheidseconoom die breed kijkt naar de zorg. Hoe zaken met elkaar in verbinding staan, zoals de gezondheidszorg en de politiek. Hij adviseert over hoe we in Nederland de zorg hoog kwalitatief, toegankelijk en betaalbaar kunnen houden. Dat vind ik inspirerend.”
Advies voor de volgende generatie leiders Aan jonge vrouwen die leiderschapsambities hebben, geeft Suzan enkele krachtige adviezen mee: “Vertrouw op jezelf en wees niet bang om fouten te maken. Je hoeft niet te voldoen aan het perfecte plaatje. Vraag om feedback, ook van mensen met wie je misschien niet zo direct goed klikt. Je voelt wel eens dat een gesprek een beetje schuurde en hobbelig verliep. Heb dan het lef om naar die persoon toe te gaan en te vragen, joh geef mij eens terug, waarom liep dit zo ingewikkeld? Wat had ik anders kunnen doen? Daar waar het schuurt daar leer je. Zorg dat je een een groep mensen om je heen hebt – en dat hoeven echt niet allemaal vrouwen te zijn – waar je kwetsbaar bij kunt en durft te zijn, waar je problemen aan voor kunt leggen en waarmee je in gesprek kan. En als laatste: zorg goed voor jezelf, want je kunt geen team leiden als je zelf uitgeput bent,” benadrukt ze.
Ze voegt daaraan toe: “Leiderschap is niet statisch en niet één rechte route. Het is belangrijk om open te blijven staan voor verschillende mogelijkheden en altijd nieuwsgierig te zijn naar wat je kunt leren. Neem de tijd voor reflectie, ook als het druk is.”
Een inspirerend voorbeeld Suzan Caron staat symbool voor een nieuwe generatie leiders in de farmaceutische bedrijven: empathisch, inclusief en gedreven om positieve verandering te brengen. “Een goede leider is niet iemand die vertelt wat anderen moeten doen, maar iemand die luistert, betrokkenheid creëert en mensen ondersteunt om hun beste werk te doen,” zegt ze. Haar reis en visie inspireren tot een nieuwe manier van denken over leiderschap, diversiteit en innovatie.
Met deze insteek wil Suzan Caron niet alleen haar team, maar de hele sector motiveren om inclusiever en innovatiever te zijn. Haar boodschap is duidelijk: “Heb vertrouwen in jezelf en durf voor verandering te staan.”
Luyten van den Berg is eigenaar
van The Company Athletes
